Cannabis có gây nghiện không?

Con người là những sinh vật hướng tới niềm vui và phần thưởng. Chúng ta có một hệ thống phần thưởng được tích hợp sẵn, chúng ta thích cảm thấy thoải mái và tìm kiếm những trải nghiệm và chất khơi gợi sự thích thú . Tuy nhiên, khi chúng ta dựa vào các chất để cung cấp cho chúng ta cảm giác thoải mái high này, hệ thống phần thưởng tinh thần của chúng ta có thể trở nên rối loạn điều tiết và rối loạn chức năng, dẫn đến nghiện.

Việc tiêu thụ cannabis mãn tính có thể biến thành việc sử dụng có vấn đề, có thể ảnh hưởng bất lợi đến sức khỏe thể chất và tinh thần, các mối quan hệ và cuộc sống hàng ngày. Và mặc dù phần lớn người tiêu dùng cannabis sẽ không nghiện loại cây này, nhưng sẽ rất hữu ích nếu bạn hiểu được việc lạm dụng cannabis ảnh hưởng đến não như thế nào, chất cannabinoid có thể gây nghiện và các hành vi có thể góp phần gây ra rối loạn sử dụng cannabis.

Vậy cannabis có gây nghiện không? Câu trả lời là cannabis có thể góp phần gây nghiện, ngoài ra cũng có một số nghiên cứu cho thấy rằng loại cây này cũng có thể là một hình thức điều trị nghiện.

 

Nghiện là gì?

Mọi người có thể bị nghiện nhiều thứ khác nhau, nhưng nghiện hóa chất hoặc chất gây nghiện là phổ biến nhất. Nghiện hóa chất bao gồm ma túy, rượu, cannabis hoặc thậm chí là caffeine (vâng, đó là điều có thật). Có nhiều cách khác nhau để nói về chứng nghiện hóa chất, bao gồm phụ thuộc, sử dụng sai và lạm dụng, nhưng tất cả đều được nhóm lại dưới phạm vi rộng hơn của các rối loạn sử dụng chất gây nghiện.

Nghiện chất hóa học là khi cách sử dụng một chất của cá nhân gây rối loạn cuộc sống hàng ngày của họ, ảnh hưởng bất lợi đến các mối quan hệ của họ và cản trở khả năng làm việc của họ. Sự phụ thuộc quá mạnh khiến họ không thể ngừng sử dụng chất này, mặc dù họ rất muốn bỏ.

Các nhà khoa học thường đồng ý rằng nghiện là một chu kỳ lặp đi lặp lại được xác định bởi ba giai đoạn:

• Giai đoạn đầu: sử dụng và chìm đắm với chất kích thích đó, làm giải phóng dopamine khiến người dùng cảm thấy tuyệt vời
• Giai đoạn thứ hai: những triệu chứng cai nghiện và ảnh hưởng tiêu cực; sự vắng mặt của chất gây ra phản ứng tiêu cực, hoảng loạn
• Giai đoạn thứ ba: xác định bởi mối bận tâm đến việc tiêu thụ nhiều chất đó hơn, cuối cùng dẫn trở lại giai đoạn đầu tiên

Nghiện cannabis cũng tuân theo ba giai đoạn này. Chẩn đoán chính thức về chứng nghiện cannabis được gọi là rối loạn sử dụng cannabis.

 

Rối loạn sử dụng cannabis là gì?

Rối loạn sử dụng cannabis (CUD – Cannabis use disorder) có thể được định nghĩa là không có khả năng ngừng tiêu thụ cannabis ngay cả khi nó gây tổn hại về thể chất hoặc tâm lý. Định nghĩa này không chỉ đề cập đến tình trạng nghiện mà còn bao gồm những cá nhân có thể bị lệ thuộc vào cannabis và bị ảnh hưởng tiêu cực bởi nó.

 

 

Khoảng 10% trong số 193 triệu người sử dụng cannabis trên toàn thế giới bị ảnh hưởng bởi chứng rối loạn sử dụng cannabis. Các triệu chứng của rối loạn sử dụng cannabis bao gồm:

• Tiếp tục sử dụng cannabis bất chấp các vấn đề về thể chất, như nhiễm trùng đường hô hấp thường xuyên
• Tiếp tục sử dụng bất chấp các vấn đề tâm lý, như lo lắng hoặc hoang tưởng
• Tiếp tục sử dụng cannabis bất chấp các vấn đề xã hội hoặc mối quan hệ; những vấn đề này có thể phát sinh từ các yếu tố khác nhau, chẳng hạn như khả năng xử lý cảm xúc bị suy giảm hoặc xu hướng rút lui khỏi các hoạt động xã hội
• Từ bỏ hoặc giảm các hoạt động khác để dành cho việc sử dụng cannabis
• Các vấn đề ở công việc, trường học và nhà do sử dụng cannabis
• Thèm cannabis dữ dội
• Khó kiểm soát hoặc giảm việc sử dụng cannabis
• Dùng cannabis trong các tình huống nguy hiểm, chẳng hạn như khi lái xe hoặc sử dụng các công cụ hoặc máy móc có thể gây hại
• Tiêu thụ nhiều cannabis hơn dự định hoặc không thể tuân theo các giới hạn tiêu dùng mà bạn đã đặt ra cho mình
• Tăng khả năng chịu đựng cannabis
• Các triệu chứng cai nghiện như trầm cảm hoặc cáu kỉnh khi ngừng sử dụng cannabis

 

Nghiện cannabis có thể làm thay đổi não bộ không?

Nghiện cannabis, giống như tất cả các chứng nghiện chất gây nghiện, làm thay đổi cách bộ não xử lý phần thưởng, phản ứng với căng thẳng, quản lý chức năng của hệ thống vận hành và tự điều chỉnh. Nghiện cannabis ảnh hưởng đến chức năng vận hành bằng cách cản trở khả năng chú ý, tập trung, lập kế hoạch hoặc quyết định và ghi nhớ những điều quan trọng của chúng ta.

Nghiện cũng ảnh hưởng đến cách chúng ta tự điều chỉnh. Tự điều chỉnh đề cập đến là khả năng kiểm soát đối với các lựa chọn, xung động, cảm giác, suy nghĩ và hành vi của chúng ta. Khi chúng ta nghiện cannabis, mong muốn tiêu thụ loại cây này có thể ảnh hưởng đến các lựa chọn và hành động của chúng ta theo những cách mà đôi khi có hại.

Nghiện cannabis cũng có thể khiến phản ứng với các tình huống căng thẳng trở nên rối loạn chức năng. Ví dụ: việc cảm thấy mức độ căng thẳng tăng vọt khi suýt tông trên đường cao tốc hoặc chứng kiến ​​một cuộc tranh cãi là điều bình thường. Căng thẳng làm giải phóng các hormone như cortisol và adrenaline để chuẩn bị cho cơ thể chiến-hay-chạy 

Tuy nhiên, nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người sử dụng cannabis nhiều và lâu dài thường có phản ứng chậm chạp với căng thẳng — họ không tạo ra nhiều cortisol trong các tình huống căng thẳng và do đó không cảm thấy tác động cấp tính của căng thẳng nhiều như vậy.

Mặc dù đây có thể là một điều tốt – nhiều người trong chúng ta có thể được hưởng lợi từ việc cảm thấy ớn lạnh hơn khi đối mặt với những tác nhân gây căng thẳng hàng ngày – nó cũng có thể là một bất lợi, vì cortisol tạo điều kiện giải phóng năng lượng giúp chúng ta phản ứng với các mối đe dọa hoặc nguy hiểm. Nói cách khác, cortisol giúp chúng ta di chuyển nhanh chóng khi chúng ta cần phải tránh khỏi một thứ gì đó nhanh.

 

Cannabis và hệ thống dopamine

 

 

Một trong những cách được nghiên cứu nhiều nhất trong việc nghiện cannabis làm thay đổi chức năng não là thông qua tác động của nó lên hệ thống dopamine của não, chịu trách nhiệm giải phóng dopamine, một phân tử được sản xuất trong não ảnh hưởng đáng kể đến cách chúng ta trải nghiệm phần thưởng.

Một miếng cannabis có thể tạo ra một lượng dopamine giúp bạn hưng phấn cao độ. Tuy nhiên, việc sử dụng cannabis lặp đi lặp lại có thể làm tăng giải phóng dopamine lên mức cao bất thường, có thể củng cố tác dụng gây nghiện.

“Cannabis, khi được sử dụng đúng cách, có thể dẫn đến cảm giác dễ chịu,” Tiến sĩ Jordan Tishler MD, giảng viên tại Trường Y Harvard, Chủ tịch Hiệp hội các chuyên gia về Cannabinoid, và CEO/CMO tại inhaleMD giải thích. “Điều này được cho là có liên quan đến sự kích thích gián tiếp của hệ thống dopamine  – hệ thống có liên quan đến chứng nghiện.”

Tuy nhiên, điều cần thiết là phải chỉ ra rằng việc sử dụng cannabis phải là mãn tính trước khi cơn nghiện có thể diễn ra. Bạn không thể nghiện cannabis khi mới hút một điếu. Nghiện phát sinh khi hệ thống khen thưởng của não bị kích thích liên tục, sau đó làm thay đổi cách thức hoạt động của nó.

 

Cannabis và hệ thống endocannabinoid

 

 

Hệ thống endocannabinoid của chúng ta — hệ thống cơ thể chính chịu trách nhiệm xử lý các tác động của cannabinoid như THC và CBD — chứa cả các endocannabinoid tự nhiên do cơ thể sản xuất và các thụ thể thu nhận thông điệp từ endocannabinoid và cannabinoid trong cannabis. Các bạn có thể tham khảo qua bài viết CBD là gì? để tìm hiểu rõ hơn về hệ thống endocannabinoid nhé.

Theo Tishler, lạm dụng cannabis có thể dẫn đến việc điều hòa các thụ thể endocannabinoid giảm xuống, dẫn đến ít thụ thể di chuyển hơn trong não — do đó, khả năng tiếp nhận thông điệp từ con đường endocannabinoid bình thường của cơ thể bị giảm. Tishler nói: “Theo cách này, hệ thống endocannabinoid của cá nhân trở nên phụ thuộc vào nguồn cannabinoid do cannabis cung cấp.”

Có vẻ như THC là thủ phạm chính trong việc giảm điều hòa các thụ thể cannabis CB1 của cơ thể. Với ít thụ thể hơn, não ngày càng trở nên dung nạp và giảm nhạy cảm với phần thưởng của THC. Do đó, lượng THC ngày càng lớn là cần thiết để đạt được mức high.

Tuy nhiên, may mắn thay, sự thay đổi này không phải là vĩnh viễn. Một nghiên cứu về những người hút cannabis hàng ngày cho thấy mật độ của các thụ thể CB1 trở lại mức bình thường ở hầu hết các bộ phận của não sau bốn tuần cai.(1) 

 

Một số người có dễ bị nghiện cannabis hơn không?

Mặc dù không thể phủ nhận sự thay đổi hóa học của não đóng một vai trò quan trọng trong việc nghiện cannabis, nhưng cũng cần phải thừa nhận rằng nghiện là một chứng rối loạn nhiều mặt do các yếu tố đan xen khác nhau gây ra. Gen, lối sống, môi trường gia đình và nơi làm việc, tình trạng kinh tế xã hội đều có thể đóng một vai trò trong việc nghiện ngập.

Ngoài các hình thức tiêu thụ, các bằng chứng đang xuất hiện cho thấy một số cá nhân có nhiều khả năng mắc chứng rối loạn sử dụng cannabis hơn những người khác.

Ví dụ, sử dụng cannabis trước 16 tuổi đã được phát hiện là làm tăng nguy cơ phát triển CUD. Ngoài ra, những người mắc CUD có nhiều khả năng đã được chẩn đoán mắc chứng rối loạn sử dụng chất kích thích khác, chẳng hạn như nghiện rượu. Trong một mẫu người Mỹ được chẩn đoán mắc CUD, 83,5% nam giới và 82,9% phụ nữ mắc chứng rối loạn sử dụng chất kích thích khác.

Những người bị rối loạn tâm trạng, chẳng hạn như trầm cảm, cũng có khả năng trở thành người sử dụng cannabis nặng hơn gấp 4 lần, làm tăng nguy cơ mắc chứng rối loạn sử dụng cannabis. Tuy nhiên, có một số tranh cãi về việc sử dụng cannabis nặng cũng có thể góp phần gây ra trầm cảm.

 

Cannabis ít gây nghiện hơn các chất khác?

Mặc dù có người ta nói rằng so sánh là ngớ ngẩn, nhưng đôi khi chúng rất hữu ích trong việc cung cấp ngữ cảnh. So sánh cannabis với các chất lạm dụng phổ biến khác cho thấy rằng nó ít có khả năng dẫn đến lệ thuộc nhất.

Một đánh giá năm 2015 kéo dài hơn hai thập kỷ nghiên cứu cho thấy rằng những người sử dụng cannabis ít có khả năng bị phụ thuộc hơn so với những người sử dụng hầu hết các chất khác, bao gồm nicotine, heroin, cocaine, rượu hoặc chất kích thích. (2)

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng nguy cơ suốt đời phát triển sự phụ thuộc vào cannabis là khoảng 9%. Nicotine chiếm 32%, heroin 23%, cocaine 17%, rượu 15% và các chất kích thích khác chiếm 11%. Khả năng phụ thuộc tương đối nhỏ này có thể là do cannabis tiết ra ít dopamine hơn các chất gây nghiện khác.

 

Cannabis có thể giúp cai nghiện không?

Trong khi THC có thể góp phần gây nghiện, một loại cannabinoid khác có trong cây, CBD, hoặc cannabidiol, có thể giúp điều trị sự phụ thuộc. Nghiên cứu vẫn còn trong những ngày đầu, nhưng dữ liệu cho thấy rằng cannabidiol có thể giúp ích như một biện pháp can thiệp cho các chứng nghiện đa dạng mà không tự kích động cơn nghiện.

Một thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên gần đây với những người tham gia là con người nhận thấy rằng CBD cho thấy hứa hẹn trong việc điều trị cụ thể chứng rối loạn sử dụng cannabis. Liều CBD 400mg và 800mg đại diện cho một phương pháp điều trị an toàn và hiệu quả hơn giả dược trong việc giảm sử dụng cannabis ở những người mắc chứng rối loạn sử dụng cannabis. Trong số những người tham gia, 96% đã được chẩn đoán mắc chứng rối loạn sử dụng cannabis nghiêm trọng.

Mặc dù các thử nghiệm lâm sàng tiếp theo sẽ hữu ích trong việc làm rõ và củng cố những kết quả này, nhưng có một điều trớ trêu nhất định là cùng một loại cây có thể góp phần vào vấn đề và cũng đưa ra giải pháp.

 

Cảm ơn các bạn đã đọc đến phần cuối của bài viết này. Các bạn hãy liên hệ cho hotline của Vina420 19003420 nếu có các thắc mắc cần giải đáp hay cần được tư vấn thêm. Ngoài ra, các bạn cũng có thể ghé showroom để trải nghiệm và mua hàng trực tiếp tại 50C Hoa Cau, Phường 7, Quận Phú Nhuận, Tp. Hồ Chí Minh. Các bạn cũng đừng quên theo dõi Vina420 trên các nền tảng Facebook, Instagram, Google Maps và Youtube để cập nhật những thông tin mới nhất nhé. Các bạn cũng có thể tham gia cộng đồng của Vina420 để cùng nhau xây dựng một Cộng đồng 420 VN vững mạnh và phát triển hơn bạn nhé.